Link bài viết đăng trên trang vnexpress
Các tỉnh trung du, miền núi phía Bắc có thế mạnh phát triển chăn nuôi bò, lợn đem lại nhiều giá trị kinh tế, song lại bộc lộ những hệ lụy. Theo các chuyên gia, ô nhiễm ngày càng trầm trọng do nông dân không có biện pháp xử lý chất thải mà xả trực tiếp ra môi trường. Nguồn chất thải vượt quá khả năng chịu tải tự nhiên, ảnh hưởng xấu đến đất đai và nguồn nước.
Ông Nguyễn Trung Kiên - Giám đốc Lcasp Bắc Giang ước tính: "Ngành chăn nuôi lợn của tỉnh có khoảng 1,2 triệu con, mỗi ngày thải 2.850 tấn chất thải. Nhiều hộ gia đình áp dụng nghệ khí sinh học để xử lý, nhưng quá trình chăn nuôi nhiều biến động, thường tăng đàn vượt quá công suất nên hiệu quả của mô hình này chưa cao".
Dự án Hỗ trợ Nông nghiệp Carbon thấp là dự án vay vốn của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) triển khai từ năm 2013 - 2019 tại 10 tỉnh thành trên cả nước. Trong đó, miền Bắc có 5 tỉnh tham gia là Bắc Giang, Nam Định, Phú Thọ, Lào Cai, Sơn La.
Sau 5 năm thực hiện, dự án Lcasp tập trung nghiên cứu và đưa ra biện pháp xử lý toàn diện chất thải chăn nuôi. Thực tế, giải pháp này tại mô hình chăn nuôi địa phương mang tại hiệu quả kinh tế cao.
 |
|
Mô hình xử lý chất thải quy mô trang trại Lcasp khắc phục những tồn tại của công trình khí sinh học trước đây. |
Mức chi phí cho công nghệ áp dụng khá cao với thu nhập của nông dân. Cụ thể, hệ thống tách chất thải thu hồi chất thải rắn làm nguyên liệu sản xuất phân bón hữu cơ (400 triệu đồng), hệ thống phát điện khí sinh học sử dụng triệt để khí gas (377 triệu đồng) và hệ thống sử dụng nước thải sau công trình khí sinh học tưới vườn (65,8 triệu đồng).
Tuy nhiên, nguồn thu mỗi năm rất khả quan. Lợi nhuận từ bán nguyên liệu phân hữu cơ tối thiểu là 118 triệu đồng cho trang trại quy mô 2.000 lợn thịt. Đồng thời, chủ hộ có thể tiết kiệm 180 triệu đồng từ tiền điện lưới, 20 triệu đồng từ việc giảm sử dụng phân bón hóa học cho cây trồng và hàng trăm ngày công lao động.
Theo đại diện dự án, công nghệ máy tách phân áp dụng với trang trại tối thiểu 2.000 lợn hoặc bò. Công nghệ máy phát điện thích hợp cho trang trại có nhu cầu sử dụng điện ít nhất 30 triệu đồng mỗi tháng. Công nghệ dùng nước thải sau biogas tưới cây trồng phù hợp với trang trại có diện tích trồng trọt lân cận lớn.
Với mô hình tổng hợp, nông hộ có thể tận dụng nguồn chất thải chăn nuôi làm phân bón hữu cơ, nước thải sau biogas tưới vườn và dùng khí sinh học để đun nấu, phát điện.
Tính toán của các chuyên gia kinh tế nông nghiệp chỉ ra, nếu đầu tư theo mô hình xử lý chất thải chăn nuôi, tỷ suất lợi nhuận tối thiểu đạt 20% một năm. Chủ trang trại có thể áp dụng một, hai hoặc cả ba công nghệ để đạt hiệu quả xử lý môi trường bền vững.
Tuy nhiên, do chi phí đầu tư không nhỏ, việc nhân rộng mô hình gặp không ít khó khăn. Bà Nguyễn Thị Vít (thôn Mới, xã Trường Sơn, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang) cho biết: "Nhà tôi chăn nuôi rất nhiều nhưng chưa đầu tư hệ thống xử lý chất thải chăn nuôi. Tôi nghĩ thủ tục vay vốn rườm rà nên ngại".
Các công nghệ do dự án giới thiệu có tỷ suất lợi nhuận khá cao nhưng vẫn thấp hơn đầu tư vào chăn nuôi và các ngành sản xuất khác. Do vậy, dự án Lcasp bố trí nguồn vốn vay ưu đãi thông qua Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Ngân hàng Hợp Tác Xã Việt Nam (Co-Op Bank) để hỗ trợ người dân vay vốn đầu tư xử lý môi trường.
Tháng 9, 10/2018, chuỗi sự kiện thuộc dự án "Thúc đẩy tín dụng đầu tư cho các giải pháp toàn diện trong xử lý chất thải chăn nuôi" đã được tổ chức tại các tỉnh trung du miền núi phía Bắc.
Hoạt động nhằm giới thiệu đến các hộ, trang trại giải pháp xử lý chất thải chăn nuôi toàn diện của dự án và các nguồn vốn tín dụng nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường chăn nuôi.
